فلج مغزی یک اختلال رشدی وعامل اصلی ناتوانی در کودکان است. تقریبا 500000 کودک و بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهد که حدود 8000 نوزاد و بین 1200 تا 1500 کودک پیش دبستانی هر سال تشخیص داده می شود..
فلج مغزی به علت آسیب مغزی ناشی ازدوران رشد جنینی یا حین تولد رخ می دهد و می تواند به همین دلیل در رشد وحرکت مستقل کودک تاثیر بگذارد، تشخیص همیشه به موقع اتفاق نمی افتد، به ویژه هنگامی که علائم خفیف است.
در مورد تشخیص فلج مغزی معمولا والدین اولین کسانی هستند که متوجه حرکات غیر عادی فرزندشان میشوندودر واقع زمانی متوجه این مشکل میشوند که کودکشان دربرخی مهارتها نظیر کنترل گردن ،غلتیدن ،نشستن وغیره دچار تاخیر میشود
عدم دقت والدین به این موضوع می تواند باعث تاخیر در تشخیص فلج مغزی و به تبع آن مشکلات جدی تری در کودکان فلج مغزی شوداین ممکن است به تشخیص بعدا در زندگی منجر شود،
فلج مغزی ناشی از آسیب به قشر مغزی است. این بخشی از مغز است که بر کنترل عضلانی و هماهنگی اثر می گذارد.
به همین دلیل، کودکان مبتلا به فلج مغزی دایما با مشکلات حرکتی نظیر راه رفتن دست و پنجه نرم میکنند. نوع و شدت علائم حاصل از فلج مغزی می تواند به طور قابل توجهی از یک بیمار به بیماری دیگر متفاوت باشد، و در موارد خاص ممکن است شرایط عرارض جانبی دیگری نظیر
مشکلات شناختی
صرع و تشنج
مشکلات بینایی
وغیره را داشته باشد
همیشه با توجه به نیازهای بیمار، شرایط کاربا بیماران فلج مغزی متفاوت است. هیچ درمان قطعی ای برای فلج مغزی وجود ندارد، اما درمان های کنونی می توانند تا حد زیادی به کاهش علایم فلج مغزی کمک کنند.
فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی اختلال عصبی-عضلانی ناشی از آسیب به قشر مغزی مغز در حال رشد است. این آسیب بر عملکرد های فیزیکی، از جمله توانایی های حرکتی فرد، درک اشیاء و صحبت کردن، تاثیر می گذارد.
همچنین فلج مغزی می تواند قدرت عضله را تحت تأثیر قرار دهد، در نتیجه عضلات برخی کودکان سفت و اسپاستیک میشود و برخی عضلات شل و مفاصل سستی خواهند داشت.
نوع و شدت علائم به میزان زیادی به میزان آسیب مغزی بستگی دارد.
چهار حالت اولیه وجود دارد که می تواند به فلج مغزی منجر می شود:
1-اختلال قبل از تولد در سلول های در حال رشد مغزی.
در جنین در حال رشد، سلول ها برای ایجاد نوع مناسب سلول تمایز و حرکت می کنند. اگر چیزی مانع این فرایند شود، توسعه ورشدکلی و مناسب سلول های مغز انجام نمیشود، و مشکلات عصبی ایجاد می شود.
میلینه شدن سلولهای عصبی که باید پیش از تولد آغاز شود اتفاق می افتد ، میلین به عنوان عایق برای محافظت از سلول های عصبی عمل می کند. میلین ناکافی می تواند به سلول های عصبی محافظت نشده منجر شود که می تواند نهایتا موجب آسیب به سلولها شود.
2-مرگ مغزی در مغزدر دوره پری ناتال در طی فرایند ماههای آخر جنینی،
سلول های مغزی ممکن است در نتیجه آسفیکسی (خفگی) یا از دست دادن خون و اکسیژن دچار مرگ شوند. این بیشتر در موارد دشوار یا دوره های بحرانی جنین در اواخر دوران بارداری دیده می شود.
3- سیناپس غیر کارکردی یا نامناسب پس از زایمان.
پس از تولد، آسیب مغزی می تواند منجر به آسیب مغزی و فلج مغزی شود. برخی از علل شایع عفونت مغزی، تروما و هیپوکسی هستند.
اساسا، فلج مغزی زمانی ایجاد می شود که سلول های مغزی که مسئول کنترل و حرکت عضلانی هستند یا به طور صحیح رشد نمیکنند یا در اثر آسیب میمیرند.
اگر چه همه موارد ایجاد کننده فلج مغزی قابل پیشگیری نیست و علل اساسی بسیاری از موارد فلج مغزی مشخص نشده است،
عواملی که می تواند موجب افزایش شانس ابتلا کودکان برای فلج مغزی شود :
زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد
مشکلات جنینی، از جمله مشکلات جفت، بند ناف و مایع آمنیوتیک
اختلالاتی است که در طی هیپوکسی رخ می دهد
مننژیت یا عفونتهای مغزی دیگر
ترومای پس از تولد، از جمله حوادثی است که می تواند منجر به آسیب مغزی و فلج مغزی شود
اگر چه علتهای دقیق فلج مغزی هنوز کشف نشده است، اما تخمین زده می شود که بین 10 تا 15 درصد موارد پروندهای فلج مغزی به علت سوء رفتارهای پزشکی ایجاد می شود .این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عدم تشخیص به موقع بحرانهای جنینی و مداخله به موقع در طول زایمان و بارداری است.
عدم احیاء سریع و کارآمد پس از تولد
تجویز داروی مناسب برای مادربا بارداری همراه با ریسک
و سایر مسائل ناشی از عدم ارائه یک استاندارد مناسب مراقبت قبل، در طی و پس از تولد برای مادر باردار میتواند ریسک ابتلا به فلج مغزی در نوزادان را افزایش دهد.
انواع متدهای جراحی که برای فلج مغزی بکار می رود :
جراحی ارتوپدی یکی از گزینه هاست که همیشه هم موثر نیست، اما می تواند نتایج قابل توجهی ارایه نماید هدف جراحی به عنوان درمان فلج مغزی به منظور بهبود تحرک و یا کاهش احتمال عوارض است.
به عنوان مثال، اسپاسم عضله می تواند منجر به مفاصل دفورمه و اختلال در موقعیت و یا جابجایی مفاصل شود؛ مداخله جراحی می تواند از این اتفاق جلوگیری کند. جراحی در فلج مغزی می تواند در زمینه های زیر اجرا شود:
اسکولیوز
اسپاستی عضلانی
مشکلات دستگاه گوارش
کوتاهی عضله
جابجایی هیپ
لرزش
در برخی موارد، جراحی همچنین می تواند به کاهش درد کمک کند. با این حال، هر فرد کاندیدای خوبی برای عمل جراحی نخواهد بود، و قبل از پیگیری این درمان باید ریسک ها را ارزیابی کرد.
بیماری های مغز و اعصاب کودکان؛ فلج مغزی و راه های درمان آن
در مورد فلج مغزی چه می دانید؟ گروهی از اختلالات حرکتی دایم غیرپیشرونده هستند که به دلیل ناهنجاری های مادرزادی و یا آسیب های وارد بر مغز در مراحل اولیه تکامل ایجاد می گردند. برخی از این افراد فقط اختلال حرکتی دارند و نقص دیگری ندارند ولی در برخی دیگر مشکلات یادگیری، شنیدن، دیدن و تشنج وجود دارد و وضعیت هوش آنها نسبت به هم متفاوت است؛ برخی از این افراد از نظر هوشی با استعدادند. علایم بیماری در بیماران مبتلا به فلج مغزی متفاوت است. این علایم به نوع فلج مغزی و محل قرار گیری گروه عضلانی متاثر بستگی دارد؛ فلج مغزی دارای انواع متفاوتی است
فلج مغزی (CP) چیست؟
فلج مغزی نوعی اختلال در رشد و نمو و علت اصلی ناتوانی در کودکان است. این بیماری، سالانه تقریباً در 500000 کودک و بزرگسال، 8000 نوزاد و بین 1200 تا 1500 کودک سنین پیش دبستانی تشخیص داده می شود. فلج مغزی در نتیجه آسیب مغزی پایدار جنین، به هنگام رشد یا تولد او رخ می دهد. اما همواره صدمات ناشی از آن، به سبب اینکه علائم CP بر هماهنگی و حرکت مستقل کودک تأثیر می گذارد، بلافاصله تشخیص داده نمی شوند، به خصوص هنگامی که علائم این بیماری خفیف باشند. والدین معمولاً زمانی متوجه بیماری فلج مغزی می شوند که کودک شان همچون دیگران، نتواند به نقاط عطف رشدی ذیل برسد:
-
غلتیدن
-
خزیدن
-
راه رفتن
بررسی علت این بیماری در کودکانی که این بیماری شان در همان سنین کم تشخیص داده می شود، ممکن است به تاخیر بیفتد. فلج مغزی در اثر آسیب به مناطق حرکتی قشر مغز ایجاد می شود، که بخشی از مغز است که بر کنترل و هماهنگی عضلات تأثیر می گذارد. به همین دلیل، کودکانی که فلج مغزی دارند اغلب برای راه رفتن و داشتن مهارت های حرکتی بهتر در تلاش اند. نوع و شدت این علائم می تواند از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت باشد و ممکن است با وجود شرایط دیگری همچون موارد ذیل، پیچیده تر شود.
-
ناتوانی شناختی
-
صرع
-
مشکلات بینایی
-
و بیشتر
تشخیص CP همواره به منظور پاسخ گویی به نیازهای بیمار، صورت می گیرد، چرا که، درمانی برای فلج مغزی وجود ندارد، اما بسیاری از درمان ها و روش های درمانی وجود دارند که می توانند علائم این بیماری را تسکین دهند.
علائم فلج مغزی چیست؟
از آنجا که انواع مختلفی از CP وجود دارد، علائم بیماری از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. علائم مشخصی که یک فرد آن را نشان می دهد به نوع فلج مغزی و همچنین محل قرارگیری گروه عضلانی متاثر بستگی دارد. با این حال، بخشی از علائم در کودکان مبتلا به CP مشترک است و این علائم اولیه مشابه، ممکن است توسط والدین یا سرپرستان تشخیص داده شوند.
فلج مغزی بر اساس علائم بالینی زیر تشخیص داده می شود:
-
تون عضلانی نامناسب، از جمله هیپوتونی، هیپرتونی و دیستونی
-
هماهنگی ضعیف و مشکلات حرکتی
-
رفلکس های غیر طبیعی، از جمله رفلکس های شدت یافته یا توسعه نیافته
-
مشکل در حفظ وضعیت و تعادل
-
اختلال در عملکرد حرکتی
-
مشکلات مربوط به کنترل حرکات دقیق
-
عملکرد حرکتی ضعیف دهان
تمام کودکان مبتلا به فلج مغزی همه این علائم را نشان نمی دهند. با این وجود، برخی یا همه این علائم، با هیچ دلیل مشخص دیگری، ممکن است پزشک را به بررسی فلج مغزی احتمالی سوق دهد. تشخیص این بیماری، با تصویربرداری مغزی تأیید می شود.
آیا فلج مغزی (cp) یک بیماری است؟
اگرچه ممکن است گاهی یک فرد غیر حرفه ای، فلج مغزی را یک بیماری تلقی کند، اما این اصطلاح از نظر پزشکی نادرست است. از نظر پزشکی، یک بیماری، دلیل قابل تشخیص خاصی چون عوامل محیطی، عفونی یا ناهنجاری های ژنتیکی دارد. با ای حال، اختلال، به دسته ای از علائم یا ناهنجاری هایی گفته می شود که ممکن است یک علت واحد نداشته باشند، یا علت آن کاملاً مشخص یا درک شده نباشد. از آنجا که فاکتورهای زیادی می توانند باعث بروز CP شوند و علائم آن متغیرند، بهتر است که از آن به عنوان یک اختلال یاد کنیم.
تعدادی از شرایط همزمان با فلج مغزی رخ می دهند. این شرایط شامل:
-
صرع
-
ناتوانی های یادگیری
-
ناتوانی های شناختی
-
کوری.
این شرایط در اثر CP ایجاد نمی شوند بلکه در نتیجه نوع آسیب مغزی که باعث ایجاد CP می شود، به وجود می آیند. بیشتر موارد CP مادرزادی هستند، یعنی قبل یا هنگام تولد رخ می دهند. فاكتورهای خطر برای فلج مغزی مادرزادی شامل موارد زیر است:
-
تولد زودرس
-
وزن کم هنگام تولد
-
عوارض تولد
قرار گرفتن رحم در معرض برخی از عفونت ها، داروها و مواد شیمیایی نیز می تواند منجر به CP شود. به علاوه، CP به سبب آسیب دیدگی مغزی یا عفونت مغزی، بیشتر اوقات می تواند پس از تولد نیز وقوع یابد. بیشتر کودکان مبتلا به فلج مغزی در دو سال اول تولد تشخیص داده می شوند. موارد شدیدتر، معمولاً در همان اوایل تولد تشخیص داده می شوند. با این حال، تشخیص CP با علائم خفیف، ممكن است طولانی تر شود. اگرچه CP یک بیماری جدی و مادام العمر است، اما درمان های بسیاری وجود دارد که می تواند شدت علائم را کاهش داده و به کودکان مبتلا به فلج مغزی اجازه دهد تا زندگی طولانی، مستقل و فعالی را تجربه کنند.
درمان عیوب مادرزادی (فلج اطفال و cp)